Wat kun je direct doen om racisme en discriminatie op het voetbalveld tegen te gaan? We geven je tips en advies vanuit verschillende invalshoeken.

Communicatie

Zorg voor open en duidelijke communicatie binnen de club over het belang van respect, diversiteit en inclusie. Bespreek deze thema’s met alle betrokkenen, van bestuur tot spelers en ouders. Maak de clubregels ook goed zichtbaar; plaats ze op de website, voeg ze toe aan e-mails, druk ze af op flyers of zorg voor een groot en duidelijk bord langs de velden. Herhaling van deze boodschap versterkt de impact ervan.

Op de club

1. Maak duidelijke afspraken binnen je team over hoe te handelen bij discriminerend gedrag. Bespreek en benadruk de zerotolerancehouding tegenover discriminatie en racisme. Evalueer jaarlijks en stel bij indien nodig. Zorg dat het onder de aandacht blijft.
2. Spreek elkaar aan bij schelden en verwijs naar het beleid van de club, waarin staat dat dit gedrag niet wordt geaccepteerd. Zorg voor bewustwording en verantwoordelijkheid binnen de club.
3. Gebruik duidelijke schema’s om ervoor te zorgen dat alle teams gelijke kansen krijgen om op goede voetbalvelden te spelen. Op die manier wordt voorkomen dat bepaalde teams steeds op minder goede velden moeten spelen.

Lees ook: 10 tips om een sportvereniging nog inclusiever te maken.

Handhaving tijdens de wedstrijd

Zorg ervoor dat trainers, scheidsrechters en spelers weten hoe ze moeten reageren als er tijdens wedstrijden sprake is van discriminatie. Stel een helder plan op voor het melden en aanpakken van zulke situaties.

4. Zorg voor een ontmoeting tussen de Commissie Sportiviteit & Respect (of de scheidsrechter) en de gasten voorafgaand aan de wedstrijd. Dit bevordert een respectvolle sfeer op het veld.
5. Als je ziet dat iemand zich discriminerend gedraagt, moet je meteen ingrijpen. Wacht niet tot de situatie erger wordt. Grijp onmiddellijk in als er gescheld wordt of als er andere vormen van discriminatie plaatsvinden.

Bij incidenten

Bereid scheidsrechters voor op discriminerend gedrag. Scheidsrechters weten niet altijd hoe ze moeten reageren op discriminatie tijdens wedstrijden. Daarom is het belangrijk om binnen het team duidelijke afspraken te maken over hoe te handelen bij discriminatie voorafgaand aan de wedstrijd. Dit kan onder meer inhouden dat wordt afgesproken wanneer er wordt ingegrepen bij scheldpartijen. Zorg ervoor dat dit consequent uitgevoerd wordt om escalatie te voorkomen.

Voorbeeld hiervan:

Stop het gebruik van ‘homo’ als scheldwoord: De veldverkenning toont aan dat het gebruik van ‘homo’ als scheldwoord niet altijd bedoeld is om te discrimineren, maar toch als zodanig wordt ervaren. Spreek elkaar aan op het gebruik van deze term en verwijs naar het clubbeleid om dit gedrag te ontmoedigen. Bijvoorbeeld door te benadrukken dat schelden tegen de gedragsregels van de club ingaat en dat het niet wordt getolereerd.

Hoe pak je het aan?

6. Bij beschuldigingen van discriminatie: laat de melder de kwestie verduidelijken en uitleggen waarom hij/zij/hen het als discriminatie ervaart. Luister naar de ervaringen van de betrokkenen.
7. Vermijd defensieve reacties en voorkom verdere discriminatie. Het is belangrijk om gevoeligheden serieus te nemen en begrip te tonen.
8. Als er sprake is van discriminatie, bied dan excuses aan en probeer het incident te herstellen. Verwijs voor nazorg en verdere begeleiding naar relevante instanties binnen de club.
9. Als er geen sprake is van discriminatie, leg dan rustig en begrijpelijk uit waarom dit het geval is en verwijs indien nodig naar relevante instanties voor verdere ondersteuning.

Nazorg

Zorg voor nazorg en ondersteuning voor slachtoffers en daders van discriminatie om herhaling te voorkomen en gedragsverandering te bevorderen. Ga in gesprek met daders van discriminatie om hen bewust te maken van hun gedrag en de impact ervan. Moedig hen aan om verantwoordelijkheid te nemen voor hun acties en bied begeleiding en educatie om gedragsverandering te stimuleren. Blijf communiceren over het belang van respect, diversiteit en inclusie binnen de club.

Samenwerking

Werk samen met lokale sportbedrijven, gemeenten, KNVB en andere voetbalclubs om gemeenschappelijke waarden en normen te bevorderen en vooroordelen te verminderen.