Elke bestuurder of elk lid van een amateurvoetbalclub vindt het belangrijk dat iedereen zich welkom voelt op de club. Iedereen moet zich sociaal veilig voelen, dus is er geen plaats voor discriminatie en racisme. Sociale veiligheid vergt inzet van iedereen die betrokken is bij het amateurvoetbal. Ben je bereid iets te ondernemen tegen discriminatie en racisme? RADAR biedt informatie, een stappenplan, advies en praktische tips voor amateurvoetbalverenigingen. Hiermee kun je zelf aan de slag.

Hoe ziet racisme en discriminatie op het voetbalveld eruit? 

Hoe is de situatie nu op de amateurvelden? Hoe zien incidenten van racisme en discriminatie in het amateurvoetbal er precies uit? Uit de Veldverkenning: Respect op en om het voetbalveld die RADAR uitvoerde bij verschillende voetbalclubs in Rotterdam en Brabant bleek dat incidenten rondom racisme en discriminatie verschillende vormen hebben:

1. Discriminerende scheldpartijen / spreekkoren: Supporters scanderen leuzen of maken geluiden gericht op bijvoorbeeld homoseksuele spelers of spelers van kleur.
2. Schelden en negatieve uitingen: Spelers, scheidsrechters of trainers schelden elkaar uit tijdens de wedstrijd, waarbij racistische, homofobe of andere discriminatoire termen worden gebruikt.
3. Ongelijke behandeling: Subtielere vormen van discriminatie; zoals het anders behandelen van vrouwenelftallen ten opzichte van herenelftallen, zoals het vrouwenelftal geen gebruik laten maken van de beste velden. Of het door de scheidsrechter strenger controleren van spelerspasjes bij teams van kleur.

De meest voorkomende incidenten zijn discriminatoir schelden door toeschouwers langs het veld en discriminatoire opmerkingen door spelers op het veld. Andere vormen van ongelijke behandeling zijn er ook; zoals nieuwe leden met een bepaalde etnische achtergrond niet toelaten bij een voetbalclub. Of (het gevoel van) onwelkome ontvangst bij witte verenigingen van teams met veel culturele diversiteit.

Welke groepen treft racisme en discriminatie het meest?

Iedereen kan gediscrimineerd worden. Maar uit de veldverkenning blijkt dat bij deze groepen racisme en discriminatie het meest voorkomt: amateurvoetballers met een migratieachtergrond, homo’s, trans personen en vrouwen.

Wat is het effect van racisme en discriminatie op het voetbalveld?

Discriminatie maakt ziek. Incidenten op het voetbalveld hebben als gevolg dat de sociale veiligheid afneemt en het sportplezier vermindert. Homo’s komen op de voetbalclubs minder vaak uit de kast. Dit kan ook leiden tot een afname van het aantal clubleden. Daarnaast bestaat het vermoeden dat racisme en discriminatie de prestaties van amateurspelers beïnvloeden. Uit Italiaans onderzoek blijkt dat zwarte spelers in het betaald voetbal slechter presteren als gevolg van racisme door toeschouwers.

Waarom is het belangrijk om racisme en discriminatie in het voetbal terug te dringen?

Iedereen, ongeacht hun huidskleur, etniciteit, religie, geslacht of seksuele gerichtheid, moet zich welkom voelen en gelijke kansen hebben om deel te nemen aan en te genieten van sport.

• Racisme en discriminatie schenden de fundamentele mensenrechten van individuen. Het aanpakken van deze problemen in het voetbal draagt bij aan een rechtvaardigere en inclusievere samenleving.
• Racisme en discriminatie zijn onsportief en staan haaks op de principes van fair play. Door deze kwesties aan te pakken, bevorderen we sportiviteit en respect in het voetbal.
• Er bestaan internationale normen en regels tegen racisme en discriminatie in de sport, vastgesteld door organisaties zoals de FIFA en de UEFA. Het is van groot belang om deze normen te handhaven en te bevorderen. De KNVB onderschrijft dit ook.
• Voetbalclubs die investeren in sociale veiligheid merken vaak een toename van het aantal clubleden, versterken hun clubidentiteit en vergroten het sportplezier.

Kortom, het terugdringen van racisme en discriminatie in het voetbal is essentieel om de sport eerlijk, inclusief en positief te houden, en draagt bij aan een rechtvaardigere samenleving.

Stappenplan

Wil je binnen jouw voetbalclub actief aan de slag gaan tegen racisme en discriminatie? RADAR helpt je met een stappenplan.

• Stap 1: Quickscan
• Stap 2: De bestuurskamersessie
• Stap 3: Actie! Aan de slag binnen de voetbalclub
• Stap 4: Organiseer structureel overleg over discriminatie met andere verenigingen
• Stap 5: One Strike You’re Out

Als je meer wil weten over racisme en discriminatie op het voetbalveld, raden we je aan om ook onze Veldverkenning: Respect op en om het voetbalveld te lezen. We hebben literatuuronderzoek gedaan naar wat al bekend is over interventies bij discriminatie in het amateurvoetbal. Ook kun je aan de slag met het stappenplan, inclusief praktische adviezen en tips.

Waar kun je racisme en discriminatie melden? 

Heeft er een incident plaatsgevonden en denk je dat er sprake is van racisme en discriminatie? Dan kun je dit (anoniem) melden bij Discriminatie.nl, het landelijke meldpunt waar je discriminatie kunt melden. Ook getuigen van een incident kunnen dat doen. De app DiscriminatieMelder heeft een apart menu voor meldingen in het betaald voetbal en amateurvoetbal.

Je kunt discriminatie ook melden bij jouw voetbalclub, bijvoorbeeld bij de Commissie Sportiviteit & Respect, vertrouwenspersoon of bij het bestuur.

RADAR helpt  

RADAR zet zich actief in om discriminatie en vooroordelen in de sport tegen te gaan. Zo bieden we individuele ondersteuning aan melders die discriminatie bij het sporten hebben ervaren. Of het nu op recreatief, amateur- of professioneel niveau is. Daarnaast bieden we aan sportclubs diverse trainingen en workshops aan. Ook adviseren we sportverenigingen over de manier waarop ze diversiteit en inclusie kunnen bevorderen. Hiervoor werken we samen met verschillende partners, waaronder Feyenoord, Fair, OBA (Overleg Bredase Amateurverenigingen), Geef Racisme De Rode Kaart en de Anne Frank Stichting.

Bekijk hier ons aanbod voor voetbalclubs.

Gemeente of sportbedrijf? Ook dan kunnen we ondersteunen.