Natuurlijk wil je dat mensen uit doelgroepen die momenteel weinig tot niet binnen je vereniging sporten of anderszins actief zijn, ook komen meedoen. Of dat nu om meesporten gaat, of vrijwilligerswerk. Maar hoe word je eigenlijk inclusief als vereniging? In dit artikel geeft RADAR tien tips.

1. Wees je bewust van onbewuste vooroordelen

Uit diverse onderzoeken is gebleken dat de mens de onbewuste gewoonte heeft om zich het snelst aan te sluiten bij mensen die er zo uitzien zoals zijzelf, en alles wat vreemd is met enige argwaan te bekijken. Op het moment dat je dit aankaart, geven de meeste mensen aan helemaal geen onderscheid te willen maken. Toch gebeurt het onbewust wel. Maar hoe verander je dit? Maak mensen bewust van de onbewuste vooroordelen door deze te bespreken.

2. Bespreek de meerwaarde van diversiteit

Bij sportverenigingen die inclusiever willen worden is het belangrijk om in het bestuur stil te staan bij de implicaties hiervan. Het betreft niet alleen herkomst, maar ook diversiteit in leeftijd, geslacht, beperking en noem maar op. Misschien wel het belangrijkste aspect hiervan is het centraal stellen van de sport als datgene wat de leden bindt. Ook het breed aanvliegen van het thema diversiteit is hier onderdeel van, bijvoorbeeld in de vorm van meidenteams en de organisatie van activiteiten voor de wijk. Laat dit niet alleen bij het bestuur, maar maak het bespreekbaar in de gehele club, op de ALV, in het clubblad, etc. Dit zorgt voor een groter draagvlak binnen de vereniging.

3. Organiseer de werving van nieuwe leden langs meerdere en andere kanalen

Nieuwe leden werven kan lastig zijn, omdat je mogelijk niet weet waar je moet werven. Maak daarom gebruik van bestaande structuren die je hierbij kunnen helpen. Hierbij kun je denken aan buurtcoaches, combifunctionarissen, een gemeentelijk sportondersteuningsbureau of zoek naar sleutelfiguren uit de doelgroep die je wil benaderen. Het gaat dus iets verder dan een oproep in het clubblad. Een persoonlijke benadering werkt vaak goed om iemand over de drempel te krijgen. Geef de nieuwe leden het gevoel dat ze erbij horen en dat ieders inzet meer dan welkom is. Zo’n actieve benadering is in het bijzonder belangrijk bij leden en ouders uit doelgroepen die momenteel nog weinig actief zijn binnen verenigingsverband. Bestaande vrijwilligers en bestuursleden met bijvoorbeeld een migratieachtergrond kunnen als herkenbaar voorbeeld fungeren voor andere leden of ouders met een migratieachtergrond. En zo geldt dit ook voor sleutelfiguren uit andere doelgroepen die de weg naar de sportclub nog moeilijk kunnen vinden. Zij kunnen als rolmodel actief betrokken worden bij de werving van andere vrijwilligers.

4. Wees duidelijk over wat je van nieuwe leden verwacht

Realiseer je dat het niet voor iedereen vanzelfsprekend duidelijk is welke eventuele vrijwillige inzet naast het sporten wordt verwacht. Geef voorlichting op een informele wijze, bijvoorbeeld via persoonlijke gesprekken langs het veld of in de kantine. Leg tijdens deze gesprekken uit waarom de vereniging van leden en ouders vraagt zich in te zetten. Zoek naar activiteiten die bij het nieuwe lid passen. Wanneer iemand bijvoorbeeld laat merken liever geen bardienst te doen, omdat er veel alcohol geschonken wordt, kan ook een andere taak worden gevonden, bijvoorbeeld veldonderhoud, of rijden naar uitwedstrijden. Als iemand geen eigen vervoer heeft kan zij, hij of hen zich ook op een andere manier inzetten.

5. Zorg dat iedereen zich welkom voelt

Nieuwe leden moeten zich aanpassen aan de verenigingscultuur, maar tegelijkertijd moet de verenigingscultuur ook met de tijd meegaan. Het is een tweezijdig proces. Sta open voor signalen en pas bijvoorbeeld het aanbod in de kantine aan (bijvoorbeeld een keuzemogelijkheid voor halal vlees), zorg bij de jaarlijkse barbecue dat het varkensvlees op een aparte barbecue ligt en kies voor een inrichting van het clubgebouw waar iedereen zich bij thuis kan voelen (bijvoorbeeld een laag uitgiftepunt bij de bar zodat mensen in een rolstoel er ook bij kunnen).

6. Vis niet alleen in bekende vijvers

 Probeer bij het zoeken naar nieuwe vrijwilligers of bestuurders niet te kijken waar je tot dan toe altijd la gezocht hebt. De kans dat je daar mensen vindt die tot dan aan toe zich nooit gemeld hebben, is vrij klein. Kortom je moet op andere plekken zoeken buiten de bekende cirkel. Kijk uit dat je niet denkt ik ken nog wel iemand die dit kan, want dan is de kans groot dat je in je eigen cirkel blijft. Bij de werving van nieuwe vrijwilligers en bestuurders moet hun kwaliteit centraal staan en niet hun ervaring en eerdere inzet voor de vereniging. Dit verkleint de kans op subtiele vormen van uitsluiting. Met kwaliteit wordt hier niet alleen de competenties bedoeld die worden verwacht voor de verschillende specifieke vrijwilligerstaken in de vereniging. Ook de wijze waarop vrijwilligers omgaan met diversiteit is een onderdeel van de kwaliteit van vrijwilligers.

7. Maak verschillen bespreekbaar

Zoals het spreekwoord luidt, zonder wrijving geen glans. In iedere vereniging zijn er mensen met verschillende meningen of opvattingen. Loop niet weg voor moeilijke discussies. Het zichtbaar maken van verschillen en het bespreekbaar maken van irritaties die daaruit kunnen voortkomen, voorkomt dat conflicten, negatieve vooroordelen en roddels blijven ‘doorsudderen’. Na een open discussie kunnen nieuwe afspraken worden gemaakt hoe er met verschillen wordt omgegaan.

8. Stel een sociale norm binnen de vereniging

Het blijkt dat wanneer de vereniging een duidelijke sociale norm stelt dat iedereen welkom is en dat discriminatie, pesten en uitsluiten niet wordt getolereerd, en wanneer deze norm ook wordt gehandhaafd, het negatieve gedrag sterk vermindert. Uit onderzoek blijkt dat mensen qua gedrag niet alleen gevoelig voor die sociale norm zijn, maar dat ze op termijn zelfs hun (onbewuste) vooroordelen aanpassen.

9. Zoek eventueel naar financiële ondersteuning van het traject

Weet dat voor een aantal van dit soort trajecten gemeentelijk nog wel een subsidie te verkrijgen is. Zeker wanneer het aanpassingen betreft voor mensen met een fysieke beperking kunnen de kosten oplopen. Vaak is hierover met de gemeente te praten om hiervoor een subsidie of tegemoetkoming in de kosten te krijgen. Verder kan men ook kijken naar het Stimuleringsbudget Inclusief Sporten en Bewegen van het NOC*NSF.

10. Meld discriminatie

Een belangrijk onderdeel van inclusief worden, is optreden wanneer er iets gebeurt wat niet door de beugel kan. Een melding maken van de discriminatie, is hier een belangrijk onderdeel van. Bij een antidiscriminatievoorziening, zoals RADAR, kun je advies krijgen over hoe je het beste met het geval van discriminatie kan omgaan. Via de app Discriminatie Melder kun je eenvoudig discriminatie melden. De app is in samenwerking met de KNVB gemaakt, zodat er een apart menu is voor discriminatie in het voetbal – zowel het betaalde voetbal als amateurvoetbal. Melden heeft altijd zin, omdat er op die wijze zicht komt op de omvang van het probleem discriminatie. Meten is weten, en met die kennis kunnen dan weer nieuwe en betere interventies plaatsvinden waardoor de sportvereniging weer leuk wordt voor iedereen.

Verder lezen

Hopelijk helpen deze tips je verder op weg om ook jouw sportvereniging nog inclusiever te maken! Heb je nog meer inspiratie nodig kijk dan vooral ook op de website www.sportakkoord.nl of via www.NOCNSF.nl (Diversiteit en inclusie).

Wil je meer weten over het belang van een inclusieve sportvereniging? Lees dan het artikel ‘Een inclusieve sportvereniging: waarom is dat belangrijk? op onze website.