Coronacrisis leidt tot uitsluiting van mensen met beperking
Iedereen heeft op een of andere manier de beperkingen ervaren die het coronavirus ons oplegt. Opeens kunnen we niet meer doen wat daarvoor nog de gewoonste zaak van de wereld was. Het treft ons allemaal, maar… niet iedereen in gelijke mate. Sommige mensen worden zwaarder getroffen dan anderen. Voor mensen met een beperking – of dit nu een lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking betreft – heeft deze pandemie vaak verstrekkende gevolgen. En zelfs nu er sprake is van een versoepeling van de maatregelen, zijn voor deze groep de problemen nog lang niet voorbij.
Onder de noemer ‘mensen met een beperking’ vallen allerlei verschillende mensen die door de coronacrisis op verschillende manieren geraakt worden. Ook voor hen geldt dat corona en het daarmee ‘verplichte thuisblijven’ voor sommigen positief uitpakt omdat ze bij voorbeeld meer rust en minder prikkels ervaren. Maar voor velen geldt het vooral als iets negatief, zoals ook blijkt uit de berichten op de website van Ieder(in).
Om een paar voorbeelden te geven: Een persoon met autisme die vanwege de coronamaatregelen niet naar het werk kan, mist daarmee ook de dagelijkse structuur waar hij of zij juist vanwege het autisme zo’n behoefte aan heeft. Mensen met een lichamelijke handicap kunnen evengoed niet naar de fysiotherapeut omdat het een contactberoep is. Dit leidt niet alleen tot lichamelijke klachten maar kan gevolgen hebben voor zaken als de invulling van arbeidswerkzaamheden. En hoe zit met het zzp’ers met een beperking die, omdat ze vanwege hun beperking minder uren draaien, niet in aanmerking komen voor de TOZO-regeling (Tijdelijke Overbruggingsregeling Zelfstandig Ondernemers).
Versoepeling maatregelen
Nu de tijd is aangebroken dat de coronamaatregelen meer en meer worden versoepeld, zou je denken dat dit zeker voor met mensen met een beperking een grote opluchting moet zijn. Maar dat is ten zeerste de vraag. De versoepelingen gelden vooral voor jongeren en gezonde mensen. Kwetsbare mensen, waarvoor de regering extra bescherming heeft aangekondigd, moeten voorlopig binnen blijven, omdat zij nu eenmaal een groter risico lopen. Tot die kwetsbare groepen horen ook nogal wat mensen met een beperking die vaak onderliggende gezondheidsproblemen hebben.
Terwijl de rest van Nederland weer naar buiten mag en gaat shoppen, een dagje aan het strand doorbrengt of een terrasje pikt, moeten de ‘kwetsbare groepen’ binnen blijven. Het ‘muurtje om de kwetsbaren’ slaat letterlijk op de muren van hun huis. Heb je zelf het privilege jong en/of gezond te zijn, probeer je dan eens te verplaatsen in hun positie. Je ziet de mensen om je heen het leven weer oppakken, terwijl je zelf mogelijk nog maanden binnen moet blijven tot….. Ja, tot wanneer eigenlijk: tot er een vaccin is of iedereen immuun? De term ‘beschermen van kwetsbare groepen’ krijgt in dit licht een wrange bijsmaak. Beschermen is verworden tot ‘opsluiting’ en ‘uitsluiting’. Op deze manier marginaliseer je deze groep alleen nog maar meer.
Slechtere economische positie
Met de dreiging van een economische recessie in het vooruitzicht, zien we organisaties hun plannen voor meer diversiteit en inclusie op een laag pitje zetten, omdat ze hun prioriteiten anders stellen. Het risico dat werkgevers te weinig oog zullen hebben voor discriminatie bij werving en selectie wordt groter. Een tendens die ook tijdens eerdere economische recessies is opgevallen.
Wanneer veel organisaties plannen voor meer diversiteit opschorten, kan dit grote gevolgen hebben voor mensen die via speciale regelingen werkzaam zijn binnen een bedrijf of voor mensen met een arbeidsbeperking die via reïntegratie-trajecten aan een baan proberen te komen. Het was voor deze groep vóór de coronacrisis al lastig om werk te vinden. En als ze dan werk vonden, was dat vaak van tijdelijke aard: juist dit flexibele werk staat door de crisistijd onder druk. Door de coronapandemie zal het vinden en houden van werk sowieso moeilijker worden. Goede begeleiding op de werkvloer en acceptatie van een mogelijk lagere productiviteit zijn immers een vereiste: precies datgene wat in een economische recessie voor ondernemers minder voor de hand ligt. De beschikbaarheid van passend werk voor mensen met een beperking staat dus nog sterker onder druk. Dit terwijl structurele dagbesteding voor het behoud van hun zelfredzaamheid juist essentieel is en de overheid ook als doelstelling heeft om op de werkvloer gepast werk voor deze doelgroep te realiseren.
Inclusie is geen luxeartikel
Juist nu we het maatschappelijk leven weer oppakken, is het zaak oog te houden voor de doelgroep van mensen met een beperking. Inclusie is geen luxeartikel, maar een waardevol instrument om de crisis door te komen. Het is belangrijk dat werkgevers inzien wat het nut van een divers personeelsbestand is en ook aandacht hebben voor uitsluiting en discriminatie van mensen met een beperking. Organisaties met een divers personeelbestand hebben een betere kans om opdrachten binnen te halen; klanten zien dat er een open cultuur is op de werkvloer en dat geeft vertrouwen. Kortom laten we ervoor zorgen dat de maatschappij nog inclusiever wordt voor de 1,5 miljoen mensen met een beperking die ons land telt.
Tips voor mensen die bovenstaande problemen ervaren:
- Wie discriminatie ervaart als gevolg van een beperking, kan dit melden bij RADAR. Onze klachtbehandelaars luisteren naar je verhaal en geven advies over mogelijk vervolgstappen.
- Neem contact op met Ieder(in), het netwerk voor mensen met een beperking of chronische ziekte: mocht je problemen ondervinden en wilt u graag dat hier uiteindelijk politieke oplossingen voor komen, neem dan contact op met Ieder(in), zodat zij in hun lobby naar de ministeries en landelijke instanties uw signalen mee kunnen nemen:
- Voor specifieke informatie betreffende corona in relatie tot het hebben van een beperking, kun je terecht op de website van Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland.
- Mocht je werkzaam zijn in de gehandicaptensector en nadere informatie willen, kijk dan op de website Kennisplein gehandicaptenzorg.
- Voor informatie omtrent langdurige zorg en corona kunt u de website van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport raadplegen.