Als een van de laatste landen in Europa, schafte het Koninkrijk der Nederlanden op 1 juli 1863 middels 21 kanonschoten in Paramaribo en de Emancipatiewet de slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen af. (De Nederlandse Antillen worden in 2010 opgeheven. Aruba, Curaçao en Sint Maarten gaan verder als zelfstandige landen binnen het koninkrijk en Bonaire, Sint Eustatius en Saba als ‘bijzondere gemeentes’ van Nederland.)

Echter, tot slaaf gemaakten kregen niet direct hun vrijheid en moesten (met weinig of geen betaling ) onder toezicht van de staat nog een decennium lang doorwerken op de plantages voor hun voormalige eigenaren. Dit moest ter compensatie voor het economische verlies dat deze voormalige eigenaren zouden lijden door de afschaffing van de slavernij.

Pas in 1975 vindt de eerste viering van Keti Koti in Nederland plaats. Keti Koti betekent: de ketens zijn verbroken, de slavernij is voorbij. Tegenwoordig wordt op steeds meer plaatsen in Nederland aandacht geschonken aan dit moment in de geschiedenis. Op de vooravond van 1 juli wordt in verschillende steden en bij verschillende monumenten herdacht en op 1 juli zelf wordt er gevierd.

Het is belangrijk dat ook deze periode in de geschiedenis niet wordt vergeten. Het maakt deel uit van ons aller gedeeld verleden, allen zijn wij nazaten van het koloniaal verleden. Keti Koti herinnert aan het belang van vrijheid en het belang om op een gelijkwaardige manier met elkaar om te gaan. Het is daarbij ook goed om kritisch te kijken naar de Nederlandse rol in het slavernijverleden en het kolonialisme, te leren van deze geschiedenis en de vraag te stellen hoe deze geschiedenis doorwerkt naar de huidige tijd. Dit historisch besef ligt aan de basis om de onderwerpen racisme en discriminatie bespreekbaar te maken.

Black Lives Matter

In het licht van de vele Black Lives Matter-demonstraties tegen racisme in Nederland, is het daarbij nu juist extra belangrijk om stil te staan bij deze dag en de slachtoffers van de slavernij te herdenken. Zoveel duizenden mensen zijn in de afgelopen weken opgestaan en hebben hun stem laten horen tegen racisme, dat nog steeds een enorm probleem is in de samenleving van vandaag. Institutioneel racisme, microagressie, ongelijke behandeling en uitsluiting (denk hierbij ook aan onder andere discriminatie op de arbeidsmarkt en woningmarkt) op basis van afkomst en huidskleur zijn nog steeds factoren die onze multiculturele samenleving verzieken.

Invloeden uit binnen- en buitenland dragen eraan bij dat het onderwerp hoog op de agenda staat in heel veel discussies en gesprekken. De Black Lives Matter-protesten blijken, ook in Nederland, niet alleen voorbehouden te zijn aan de ‘grotere steden binnen de Randstad’, maar hebben zich uitgerold naar veel verschillende plaatsen in Nederland en daarbuiten. Wereldwijd is men opgestaan. Mooi! De kracht van de massa aan het werk.

Maar wat gaat er vanaf nu gebeuren, wanneer de zinderende energie van protest en ‘genoeg is genoeg’ weer luwt? Dit moeten we als samenleving vasthouden, doorpakken, aanpakken… De veranderingen naar gelijke behandeling en een inclusieve samenleving realiseren. Éen front, samen zeggen we NEE tegen racisme.

Ook RADAR draagt hierin haar verantwoordelijkheid door met verschillende projecten en aanpakken continu te blijven inzetten op bewustwording van eigen vooroordelen, eigen krachten en mogelijkheden. Altijd zoekend naar de verbinding en de ruimte voor elkaar. Toezien opdat een ieder in gelijke gevallen gelijk behandeld wordt, toezien op inclusie.

Samen maken we een verschil.

Wil je meer weten over de achtergronden van Keti Koti?

Praat mee

Neem deel aan de Keti Koti Talk op 30 juni!

Meer lezen

• Het Gym, Karin Amadmoekrim
• Hallo Witte Mensen, Anousha Nzume
• Hoe duur was de suiker, Cynthia McLeod
• De vrije negerin Elisabeth, gevangene van kleur, Cynthia McLeod
• Roofstaat, Ewald Vanvugt
• Weg naar huis, Yaa Gyase
• Sunny Boy, Annejet van Zijl

Meer kijken

• Geboeid, terug naar de plantage, Dwight van van de Vijver – EO
• Drie Vrouwen, Ida Does – 2Doc