Het openbaar vervoer is voor mensen met een beperking lang niet altijd toegankelijk. Deze conclusie trekt het College voor de Rechten van de Mens in hun jaarlijkse monitor. Deze monitor geeft inzicht in de stand van zaken rond de naleving van het VN-verdrag handicap. Dit verdrag werd in juli 2016 door Nederland aangenomen. Het verdrag moet ervoor zorgen dat mensen met een beperking gelijkwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving.  

Reizen van A naar B met het openbaar verover  

Op dit moment is het OV nog niet zo ingericht dat iedereen zelfstandig van A naar B kan reizen. Vooral reizen met de NS-treinen zorgt regelmatig voor problemen. Veel mensen met een mobiliteitsbeperking hebben hulp nodig bij het in-, uit en overstappen en zijn daardoor afhankelijk van NS -reisassistentie. “Je kan hierdoor niet spontaan op pad gaan, want je moet dit minimaal een uur van tevoren aanvragen”, zegt Jeroen (52 jaar oud).  Zolang mensen afhankelijk zijn van de hulp van anderen blijven er problemen bestaan.  

  

Fysieke toegankelijkheid bij het openbaar verover  

Bussen, trams en de sprinters zijn in de meeste gevallen wel toegankelijk. Deze zijn gelijkvloers of voorzien van een schuiftrede waardoor je makkelijk met je rolstoel naar binnen kan rijden. Mensen met een mobiliteitsbeperking doen er echter nog wel goed aan om melding te maken van hun reis. De NS kan je dan op de hoogte houden van eventuele problemen op het spoor, zodat ze reisassistentie kunnen regelen als er iets misgaat. “Laatst bleken er problemen te zijn op mijn traject. De NS belde mij op met de mededeling dat er op station Den Bosch reisassistentie klaarstond voor vervangend vervoer”, zegt Jeroen.   

“Een spontaan uitstapje zit er niet in.”  

Toch zitten er nog steeds wat haken en ogen aan het meldingssysteem. Je moet ten alle tijden je reis minimaal een uur van tevoren aanmelden. “Een spontaan uitstapje zit er hierdoor nog steeds niet in”, zegt Jeroen. Daarnaast moet je alsnog reisassistentie aanvinken. Oók als je op dat traject zelfstandig kan reizen. “Hierdoor word ik constant herinnerd aan mijn mobiliteitsbeperking en dat is vervelend.”  

Reisassistentie en vervangend vervoer 

Voor trajecten waar iemand met een mobiliteitsbeperking niet zelfstandig kan reizen is er reisassistentie aanwezig. Iemand helpt je dan met in-, uit- of overstappen. Als je echter vroeg in de ochtend wil reizen moet de NS hulp inschakelen van een externe partij. En daar gaat het vaak mis zegt Jeroen. “Met enige regelmatig wordt mijn reis geannuleerd, doordat ze niemand kunnen vinden voor de dienst.”  

Daarnaast komen deze chauffeurs ook vaak te laat opdagen waardoor hij een aansluiting op een ander station mist. “Ik mis dan een gevoel van vrijheid en voel me dan heel afhankelijk. Ook omdat je het vervoer minimaal 24 uur van tevoren moet aanvragen. En dan gaat het dus alsnog vaak mis.”  

Reizigers met een mobiliteitsbeperking missen hierdoor spontaniteit, flexibiliteit en betrouwbaarheid. “De NS verlangt van mij dat ik dan maar overal ‘ja en amen’ op zeg en mijn plannen annuleer of wijzig. Ik voel me dan heel ongemakkelijk ten opzichte van degene met wie ik een afspraak heb”, zegt Jeroen.   

  

De gevolgen van ontoegankelijk openbaar vervoer  

Deze problemen kunnen verstrekkende gevolgen hebben voor mensen met een mobiliteitsbeperking. Het leidt onder andere tot stress en reizen kost vaak meer tijd en moeite. Ze komen regelmatig te laat op een afspraak of bereiken in het ergste geval helemaal niet hun eindbestemming. Dit zorgt ervoor dat mensen met een mobiliteitsbeperking reizen kunnen gaan mijden. Hierdoor kan je in een spiraal van isolatie en eenzaamheid belanden.   

  

RADAR helpt je om discriminatie en misstanden rond vervoer te onderzoeken 

Heb jij het gevoel dat je bent gediscrimineerd op basis van je handicap? Meld het dan bij Discriminatie.nl. We kijken samen wat we kunnen doen om je situatie te verbeteren. Denk bijvoorbeeld aan het opnemen van contact met de vervoerder om de situatie te verbeteren. Ook als je geen stappen wil ondernemen is het belangrijk om je ervaring te melden. Dankzij jouw melding kunnen we ongelijke behandeling in kaart brengen, voorkomen, bestrijden en gewoon een luisterend oor bieden.