De Poolse Anya woont en werkt al jaren in Nederland. Als ze haar private-leasecontract voor haar auto wil verlengen, krijgt ze te horen dat ze een Nederlands rijbewijs nodig heeft. De vorige keer hoefde dat niet. Had het iets te maken met haar Poolse nationaliteit, vroeg ze zich af. Ze nam contact op met RADAR voor advies.

Anya uit Polen woont en werkt al jaren in Nederland. Sinds twee jaar maakt ze via private lease gebruik van een auto. Ze is tevreden en wil haar contract verlengen als dat in augustus 2022 afloopt. Ze vraagt een nieuwe overeenkomst aan bij dezelfde maatschappij, DirectLease. Als de papieren bijna zijn getekend, meldt de leasemaatschappij dat ze in het bezit moet zijn van een Nederlands rijbewijs. Bij haar vorige contract hoefde dat niet. Ook andere leasemaatschappijen stellen dezelfde eis. Anya voelt zich gediscrimineerd op grond van nationaliteit en maakt een melding bij RADAR.  

Indirect onderscheid

Klachtbehandelaar Francijn neemt contact op met DirectLease. “Hier kon sprake zijn van indirect onderscheid”, legt ze uit. “In eerdere gevallen heeft het College voor de Rechten van de Mens dit ook aangemerkt als verboden onderscheid. Het ging daarbij om huur, maar leasen is vergelijkbaar. De directeur van DirectLease, heel vriendelijk en behulpzaam, vroeg om tijd om de kwestie goed uit te zoeken.” 

Terwijl de directeur op zoek gaat naar een mogelijke oplossing, vraagt klachtbehandelaar Francijn informatie aan Stichting Keurmerk Private Lease. Zij geven aan dat het probleem mogelijk te maken heeft met de tenaamstelling van de auto. Dat kan lastig zijn met een buitenlands rijbewijs, omdat daar geen Nederlands BSN-nummer op staat. En vanwege de privacywetgeving mag een leasemaatschappij niet vragen naar het BSN-nummer. Leasemaatschappijen losten dit in het verleden op door de auto niet op naam te stellen van de berijder (de lessee), maar op naam van hun maatschappij. Omdat dit fiscale problemen opleverde, ontvingen zij de laatste jaren waarschuwingen van de RDW en riskeerden ze een hoge boete.

Landelijke oplossing

Enige tijd later meldt de directeur van DirectLease zich weer bij RADAR. Omdat er voorheen met een andere constructie toch auto’s werden geleased aan mensen met een EU-rijbewijs, wilde de sector zelf ook graag een permanente oplossing. Er is dus niet alleen voor deze specifieke cliënt goed nieuws, maar er is meteen een landelijke oplossing. “Het kan mits we een nieuwe procedure volgen met iets meer inspanning van beide zijden, maar zonder aanvullende kosten”, schrijft hij.   

Omdat op een buitenlands rijbewijs geen BSN-nummer staat, moet degene die een auto wil leasen samen met de medewerker van de leasemaatschappij langs de RDW. Daar kan de tenaamstelling handmatig geregeld worden en kan de persoon met buitenlands rijbewijs toch de auto leasen.

Leasemaatschappijen kunnen op hun website deze werkwijze voor mensen met een buitenlands paspoort vermelden. Zo wordt duidelijk waarom dit indirecte onderscheid nodig en legitiem is.

* Om privacyredenen is de naam van de meldster gefingeerd.