Vandaag, 5 september 2023, is het precies 40 jaar geleden dat RADAR werd opgericht in Rotterdam. Nederland demonstreerde tegen de plaatsing van kruisraketten, op de radio klonk ‘Doe Maar’ en schoudervullingen domineerden het modebeeld. Het was ook de tijd van opkomende racistische groeperingen zoals de NVU en Centrumpartij, en de racistische moord op de 15-jarige Antilliaanse jongen Kerwin Duinmeijer. 

De kersverse Rotterdamse Antidiscriminatie Actie Raad, zoals de organisatie toen voluit heette, richtte zich op het voorkomen en bestrijden van rassendiscriminatie. Voor de medewerkers van het eerste uur was dat pionieren, want RADAR was een van de eerste antidiscriminatiebureaus.  

Hoewel RADAR van start ging zonder meldpunt, werd de organisatie vanaf het begin benaderd door mensen die hun ervaringen met discriminatie wilden delen. In 1985 stelde RADAR alsnog een meldpunt in, dat jaar werden 357 klachten geregistreerd.    

Alle discriminatiegronden 

Vanaf 1997 richtte RADAR zich niet meer alleen op rassendiscriminatie, maar op alle discriminatiegronden, waaronder godsdienst, geslacht, nationaliteit, seksuele gerichtheid, burgerlijke staat, handicap of chronische ziekte, leeftijd, levensovertuiging, politieke gezindheid en het verbod voor een werkgever om onderscheid te maken op grond van arbeidsduur en vast / tijdelijk contract. Herkomst of afkomst, de term ras gebruiken we niet meer, is nog steeds de meest gemelde discriminatiegrond, maar het aandeel is afgenomen: van 70 procent in 2002 tot 50 procent nu.  

In de wet 

Het werk van RADAR krijgt in 2009 een wettelijke grondslag als de Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen (Wga) wordt aangenomen. Deze wet verplicht elke gemeente een antidiscriminatiebureau te hebben die inwoners kan ondersteunen en discriminatieklachten registreert.  

Groei 

Spijkenisse was in 1988 de eerste gemeente na Rotterdam die zich aansloot bij RADAR. Inmiddels is RADAR het antidiscriminatiebureau van 50 gemeenten in Zuid-Holland en Noord-Brabant met in totaal 3,2 miljoen inwoners. RADAR heeft kantoren in Rotterdam, Tilburg, ’s-Hertogenbosch en Eindhoven. 

Meer hoogtepunten 

Andere hoogtepunten in de geschiedenis van RADAR zijn de oprichting van het Panel Deurbeleid (2001), dat zich inzet voor een discriminatievrij deurbeleid in het Rotterdamse uitgaansleven en de oprichting van het stedelijke expertisecentrum IDEM Rotterdam in 2016. Ook met eigen onderzoeken weet RADAR discriminatie op de agenda te krijgen. Voorbeelden hiervan zijn ‘Gelijke kansen op een huurwoning in Nederland’ (2021), ‘Gay in Rotterdam’ (2010) en ‘Gevallen en gevoelens van discriminatie onder de Marokkaanse Rotterdammers’ (2007).  

RADAR gaat door 

Al veertig jaar zetten medewerkers van RADAR zich iedere dag in voor hun missie: een inclusieve samenleving die iedereen gelijke kansen biedt. Dat doet RADAR door het ondersteunen van mensen met een discriminatieklacht, onderzoek, preventie-activiteiten en beleidsadvies. Zolang een op de vier Nederlanders discriminatie ervaart (opgave Sociaal en Cultureel Planbureau) is het werk van antidiscriminatiebureaus als RADAR nog keihard nodig.